KORUYUCU AİLE OLMAK HİÇ DE ZOR DEĞİL!

Koruyucu ailelik, çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakılamayan çocukların, kısa veya uzun süreli olarak bakımlarını üstlenen aile ya da kişilerin yanında, devlet denetiminde yetiştirilmeleri olarak tanımlanıyor ve bu hizmeti veren aile ya da kişilere koruyucu aile deniliyor.

Koruyucu aile bakımı, çocuğa sağladığı aile ortamı ile çocuğun psiko-sosyal gelişiminin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi açısından önem taşıyor. Kurum bakımının çocuk üzerindeki etkilerine yönelik yapılan araştırmalar incelendiğinde de bu bakım türünün sadece pahalı olmadığı, çocuğun gelişimini bazı yönlerden eksik tamamlamasına da yol açtığı bilinen bir gerçek. Bu nedenle tüm dünyada korunmaya muhtaç çocuklar için en çok tercih edilen bakım şekli Koruyucu Aile yöntemi.

HANGİ ÇOCUKLARA BAKILIYOR?
Koruyucu aile hizmetinde amaç, çocuk için karmaşık ve sorunlu olan bir dönemde özenli davranılarak çocuğun bu dönemi örselenmeden geçirmesini ve normal hayatını devam ettirmesini sağlamak. Koruyucu aile çocuklara, öz ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı oluyor. Böylece koruyucu aileler sadece çocuğa yardım etmekle kalmayıp, desteğe gereksinimi olan güç durumdaki aileye de yardım etmiş oluyor.

Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocuklar; öz ailesi bulunan, öz ailesince bir süre için bakılamayan, çeşitli nedenlerle evlat edindirilme şansını tümüyle yitirmiş olan, kız ya da erkek, sağlıklı ya da özürlü tek ya da kardeş olup, durumunun koruyucu aile yanına yerleştirilmeye uygun olduğu sosyal çalışmacı tarafından belirlenen çocuklar.

Bu yasal çerçevede, haklarında korunma kararı alınmış çocukların koruyucu aileler yanına yerleştirilmeleri için öz ailelerinden muvafakat alınması zorunluluğu gerekmiyor. Bu çocuklar ailelerinden izin alınmaksızın uygun kuruluşlara ya da koruyucu aileler yanına yerleştirilebiliyor.

KİMLER KORUYUCU AİLE OLABİLİR?
Ülkemizde koruyucu aile olmak isteyenler pek fazla engelle karşılaşmıyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup, Türkiye’de sürekli ikamet eden, en az ilkokul mezunu, 25-50 yaş aralığında bulunan, çocuğa kanunen bakmakla yükümlü öz anne-baba ya da vasi dışındaki herkes koruyucu aile olmak üzere Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri’ne başvurulabilir. Eşlerin birlikte başvurmaları gerekmektedir. Çocuğun yakın çevresinde olan akrabalar, komşular ya da aile dostları tercih sırasında üstte yer alıyor. Akrabaların koruyucu aile olmak istemesi halinde yapılacak sosyal inceleme sonucuna göre yaş ve eğitim koşulları değerlendiriliyor.

Koruyucu Aile olmak isteyen kişi bekar ise yerleştirilecek çocuğa diğer ebeveynin yoksunluğunu hissettirmeyecek akraba ilişkilerine sahip olması konusu değerlendiriliyor. Başvuru sırasında ilgili sosyal çalışmacı tarafından Koruyucu Aile hizmetinin esasları, işleyişi ve aileye yerleştirilecek çocukların özellikleri hakkında bilgi veriliyor.

Üçüncü aşamada, verilen bilgiler ışığında koruyucu aile olmaya kesin karar verilirse, sosyal çalışmacı tarafından evde, işyerinde, başvuran ailenin çocuklarıyla vb. bir dizi görüşmeler yapılıyor. Bu görüşmelerde amaç ailenin ve çevresinin yerleştirilecek çocuğa her açıdan uygun olup olmadığının belirlenmesi. Bu bağlamda, koruyucu aile başvurusu kabul edilenler hakkında çevre ve ekonomik koşulları, yaşları, kişilik özellikleri, evlilik ve sosyal ilişkiler, çocuk yetiştirme konusunda tutum ve davranışları, diğer aile üyelerinin bu konudaki düşünceleri ve çocuk ile koruyucu aile ilişkileri açısından önem taşıyan benzeri hususlar dikkate alınarak yapılan görüşmelerden elde edilen bilgilere ilişkin sosyal inceleme raporu hazırlanıyor.
                                                                                    
YÜKÜMLÜLÜKLERİ NELER?
Koruyucu Aile’nin belli başlı yükümlülükleri var. Bunların başında yanına yerleştirilen çocuğun öncelikle fiziksel ve psiko-sosyal gelişiminin sağlıklı olabilmesi için gerekli koşulları sağlamak geliyor. Çocuğun yeteneklerinin ve becerisinin elverdiği ölçüde öncelikle eğitim ve öğretimi ya da iyi bir meslek sahibi edindirilmesi için gerekli çabayı göstermek yine önemli yükümlülüklerden. Ayrıca Koruyucu Aile’nin, çocuğun varsa öz ailesi ve akrabaları ile uygun görülen şekil ve zamanda görüşmesini sağlaması da gerekiyor.

KORUYUCU AİLENİN VE ÇOCUĞUN OLANAKLARI
- Koruyucu ailelere baktıkları her çocuk için, çocukların bakım, eğitim ve yetiştirilme harcamaları için aylık ücret ödenir.
- Özürlü çocuklar için yapılacak ödemeler iki katına kadar arttırılır.
- Her öğretim yılı başında bir defaya mahsus olmak üzere eğitim masrafları karşılığı olarak bakım ücreti üç kat arttırılarak ödenir.
- Şubat ve Ağustos aylarında çocukların yıllık giyim masrafları karşılığı olarak bakım ücreti iki kat arttırılarak ödenir.
- Koruyucu Aile’nin yanında bakılan çocuklar hastalandıklarında koruyucu ailesi tarafından hiçbir sevke tabi olmadan doğrudan sağlık karneleri ile devlet-üniversite hastanesi, sağlık ocağı, hükümet tabipliklerine, ayaktan veya gerekiyorsa yatarak muayene, tedavi için götürülebilir. Bu durumlarda muayene ve tedavi bedeli Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından karşılanır.