EV TOZU AKARI VE HAYVAN ALERJENLERİNE DİKKAT! - Astımlı çocuklarda önemli çevresel alerjenler nelerdir ve hangi kontrol yöntemleri kullanılmalıdır? En sık rastlanan alerjen ev tozu akarları ve hayvan alerjenleridir. Tabii pasif içicilik ve hamam böceği alerjenleri de diğer etken alerjenlerdir.
Ev Tozu Akarları: • İç ortamlardaki en önemli alerjenlerden biridir. • Düşük sosyo-ekonomik düzeye sahip çocuklarda buna bağlı astım görülme oranı daha yüksektir. • Türkiye’de de en sık rastlanan alerjendir. (Yüzde 20-70 oranında) • Ev tozu akarı, insan derisinden dökülen parçacıklar ile beslenir. • Erişkin bir yetişkin günde 0.5-1 gram deri artığı döker ki, bu günde 100 bin ev tozu akarını beslemek için yeterli bir miktardır. • Yatak, yorgan, halılar, mobilyalar ev tozu alerjenleri için önemli kaynaklardır. • Bunların temizliği sırasında alerjenler havalanabilir ve solunum yolu ile vücuda alınabilir.
- Ev tozu akarı başarılı bir şekilde azaltılabilir mi? Ve bu önlemler hastaların klinik bulgularında bir farklılığa yol açar mı? Gereksiz zaman ve para harcanmaması için hastalar ev tozu akarını azaltmaya yönelik önlemler konusunda doğru bilgilendirilmelidir. • Uyku süresince büyük miktarda alerjene maruziyet nedeni ile klinikte en önemli bölgelerdendir • Alerjen geçirgen olmayan yatak ve yastık kılıflarının kullanılması,yatak materyalinin sıcak su ile yıkanması (>55 C) yatak odasında ev tozuna maruziyeti azaltmak için en etkili yöntemdir ve ev tozu alerjeni miktarını anlamlı olarak azaltır. • Anti-alerjik kılıflara ek olarak akarasid ya da anti-mite şampuan vb. gibi bazı kimyasal maddelerin kullanılmasının ek bir faydası olmadığını göstermiştir.
Dikkat: Kuru temizleme, tüm canlı ev tozu böceklerini öldürür. Fakat alerjen konsantrasyonunu azaltmaz!
Hayvan Alerjenleri: • Küçük kemirgenler ve kuşlar dahil olmak üzere tüm sıcakkanlı hayvanların idrar, gaita ve tükürükleri alerjik reaksiyonlara yol açabilir. • Hayvanlara ait alerjenler çok küçüktür, yapışkandır ve yüzeylere yapışır. • Türkiye’de evlerde ev hayvanı bulunma oranı yüzde 10. • Hayvan alerjenlerinin evlerden okul vb. gibi toplumsal yerlere taşınması rapor edilmiştir. Bu nedenle ev hayvanı olmayan çocuklarda bile hayvan alerjisi olabilir. • Evde hayvanlarla ilişkili alerjenleri ortadan kaldırmak için en etkin yöntem hayvanın gitmesidir. • Hayvan gittikten sonra bile alerjenleri ortadan kaldırmak için iyi bir temizlik gerekir. • Alerjen düzeyindeki azalmalar aylar alabilir, halıların ve kumaşlı mobilyaların kaldırılması bu süreyi kısaltır
Eğer hayvan evden gitmiyor ise: • Hayvan yatak odasına sokulmamalıdır. • Hastanın yatak odasının kapısı kapalı tutulmalıdır. • Halılar ve kumaşlı mobilyalar mümkün olduğunca kaldırılmalı ve var olan bu tür materyal mümkün olduğunca hayvandan izole edilmelidir.
Pasif Sigaraya Maruziyet: • Ailelere sigara içmemeleri ya da içecekler ise ev dışında içmeleri gerektiği söylenmelidir. • Hekimler sigarayı bırakma aktiviteleri konusunda bilgi sahibi olmalı, gerekirse aileyi yönlendirebilmelidir. • Hastanın aktif sigara içimi ya da arkadaşlar, akrabalar, bakıcı vb. gibi olası sigaraya maruziyetin diğer kaynakları da araştırılmalıdır.
Hamam Böceği Alerjenleri: • Hamam böceği genellikle karanlık, nemli, ılık ortamları sever. • Hamam böceği alerjenlerinin evden temizlenmesi çok kolay değildir. • Profesyonel hamam böceğinin ortadan kalkmasının etkinliği tam olarak kanıtlanamamış olmasına rağmen elimizdeki tek seçenektir. • Amaç, sadece yaşayan hamam böceklerini elimine etmek değil, ayrıca hamam böceği artıklarını ortadan kaldırmaktır. • Özellikle kalabalık apartmanlarda yaşayan ailelerde infestasyonun tekrarı çok önemli bir problemdir. Kimyasal olarak ilaçlama dışında hamam böceklerinin kullandığı yiyecek ve su kaynaklarının ortadan kaldırılması gibi temel temizlik önlemleri çok önemlidir. • Boş poşetler, boş şişeler, gazete kağıtları vb. gibi maddeler hamam böceklerinin sıklıkla sevdikleri bölgelerdir ve evde depolanmamaları gerekir. |