OKUSUN DA BÜYÜSÜN! PEKİ, AMA NASIL?

Kitaplar çocukların gelişiminde önemli bir yere sahip. Her yaşta farklı beceriler kazanan, farklı düşünen ve davranan çocuklar, her yaşta özellikle anlaşılmaya ihtiyaç duyuyor. Anlaşılma ihtiyacına cevap bulamayan çocuklar ise farklı arayışlara yönelebiliyor. Çocuğunuzu anlamak, onunla kaliteli zaman geçirmek üzere, masalların ve kitapların büyülü dünyasından yararlanabilirsiniz. Çocuğun hayal gücünün gelişmesi, kişisel gelişiminin sağlıklı ilerlemesi, zamanını etkin kullanması ve iletişim becerisini geliştirmesi için kitaplar aracılığıyla yapılabilecek o kadar çok şey var ki… İşte birbirinden değerli öneriler...

Bahar Siber (İletişim Yayınları Çocuk Kitapları Dizisi Editörü):
“ÇOCUKLARIN HAYAL GÜÇLERİ KÖRELMESİN!”
- Ebeveynlerin çocuk kitabı seçerken dikkat etmesi gereken unsurlar neler?
Çocukluk dönemi, kitapla tanıştığımız ve okuma alışkanlığımızın geliştiği dönem. Başka bir deyişle, ileride iyi bir okur olup olmayacağımız çocuklukta belirleniyor. Bu nedenle çocuklar için kitap seçmek, dikkat ve özen istiyor. Amacımız çocuklara kitap okumayı sevdirmekse, mizahın çekim gücünü hatırlamakta fayda var. Eğlenceli kahramanlar ve hikâyeler, çocukların iyi vakit geçirmesine hizmet ederken, aslında okumanın keyfine varmalarını da sağlıyor. Öte yandan, belli bir konuda mesaj verme ya da bir sorunu çözme kaygısı taşıyan kitaplar, genellikle çocukları kitaptan soğutuyor. Bu tür kitaplar genellikle küçük okurlar tarafından sıkıcı bulunuyor ve tercih edilmiyor. Dikkat edilmesi gereken bir unsur da, seçilen kitabın çocuğun duygu ve düşünce dünyasını tetiklemesi, hayal gücünü geliştirmesi ve ona farklı düşünce biçimleri önermesi. Okuma pratiğinin aynı zamanda bir tür düşünsel terbiye olduğunu düşünürsek, bu özelliklerin üzerinde durmak gerekiyor. Çocuğa macera, bilimkurgu, fantastik edebiyat gibi farklı türlerde kitaplar sunmak da önemli. İleride sağlam bir okuma zevki geliştirmenin koşulu, erken yaşta edebiyatın farklı türleriyle haşır neşir olmaktan geçiyor. Bunların dışında elbette, seçilecek her tür kitapta özenli ve çocuğun yaşına uygun bir dil kullanılmasına hassasiyet gösterilmeli. Ayrıca kitabın görsel özelliklerinin de tatmin edici olmasına dikkat edilmeli; kitabın görsel dili, çocuğun estetik ihtiyacını karşılamalı ve geliştirmeli.

TEKNOLOJİ KİTABIN YERİNİ DOLDURMAZ!
- Teknolojik iletişim ve bilgi araçlarının hakim olduğu günümüzde, çocuklara kitap alışkanlığı kazandırmak neden çok önemli?
Bugünkü çocuklar, iletişim teknolojilerinin sıçrama yaptığı, bilgi üretme ve bilgiye erişme yollarının yeniden tanımlandığı bir zamana doğdular. İhtiyaç duydukları bilgiye de geri kalan şeylere de kolay yoldan ve hızla erişebiliyorlar; üstelik çoğu zaman işlenmiş olarak, yani hazır halde. Bu ‘rahatlığın’ bedelini ise, çocuklar ne yazık ki hayal güçlerinin körelmesiyle ödüyorlar. Artık oyuncaklar bile en ince ayrıntısına kadar tanımlı olarak üretiliyor, çocuğun üzerine bir şey katmasına gerek kalmıyor. Oysa kitap okumak, okurun aktif çabasıyla mümkündür ve hikâye kişinin hayal gücünde canlanarak var olur. Çocuklarımıza okuma alışkanlığı kazandırmak bu yüzden çok değerli; kitap okumak, körelen hayal gücünün panzehiri olduğu için.

ÇOCUĞUN CİNSİYETİNE GÖRE KİTAP!
- Son 10 yıl içinde çocukların kitap tercihi nasıl bir değişim gösterdi?
Eğlenceli metinler her zamanki gibi revaçta. Tek bir kahraman üzerinden ilerleyen seri kitapların özellikle sevildiğini söylemek mümkün. Türlere değinmek gerekirse, fantastik edebiyat bu süre zarfında en çok tercih edilen türlerden biri haline geldi. Daha genel bir gözlem yapmak gerekirse de şunlar söylenebilir: Kitap seçiminde kız erkek ayrımı giderek daha belirleyici rol oynuyor. Kız çocukları kızlar için yazılmış kitapları okurken, erkek çocukları da kendilerine yönelik hazırlanmış kitapları tercih ediyorlar. Bu dönemde ortaya çıkan en büyük yenilik, elbette elektronik kitap. Okuma deneyimini dinamik hale getirip zenginleştiren bu yeni format giderek yaygınlaşıyor ve seviliyor.

İŞTE, EĞLENCELİ KİTAP ÖNERİLERİ
- Farklı yaştaki çocuklara önerebileceğiniz kitaplarınız hangileri?
Okul öncesi yaş grubu için hazırladığımız Tülin Kozikoğlu’nun yazıp Banu Taylan’ın resimlediği “Lili ve Yedi Çocuğu” dizisi çok sevilen bir dizimiz. Yedi kitaptan oluşan seri Lili adlı ana karakterin gözünden anlatılıyor ve yemek yeme, zamanında uyuma, paylaşma gibi temel davranış ve alışkanlıkları ele alıyor. Yine bu grupta anmak istediğim bir başka kitap “Benim Bütün Ördeklerim”. (Yazarı Christian Duda, çizeri ise Julia Friese.) Kitap karnını doyurmak için ördek avlayıp yemeye karar veren bir tilkinin hikâyesini anlatıyor. Tilki, ördek yerine yumurtasıyla baş başa kalınca, hele de yumurtadan bir civciv çıkınca işler beklenmedik bir seyir alıyor. Tilki karnını doyurmak bir yana, kendisini civcive babalık ederken buluyor! İlkokul öğrencilerine yönelik olarak zengin bir listemiz var. Son olarak normallik kavramını sorgulayan ve empati temasını işleyen “Ö.T.E.K.İ.” başlıklı kitabımız dikkat çeken yayınlarımızdan oldu. (Yazarı Pedro Manas, çizeri Javier Vazquez.) Yine anmadan geçmek istemediğim bir kitap, Serkan Aka ile Pınar Köprücü’nün ortak çalışması “Ay Tutulması”. Gece ile Gündüz adlı iki karakterin masumiyetle iç içe geçen aşk hikâyesini anlatan kitap, özellikle görselliğiyle de göz dolduruyor. Son olarak Suzan Geridönmez’in son kitabından söz etmezsem olmaz: “Dilara Evden Kaçtı” şehir yaşamı, teknoloji, iletişimsizlik, medya gibi konular etrafında samimi bir hikâye kuruyor. Okur kitap boyunca kaybolan bir kız çocuğunun izini sürerken, gerçek dostlukların hayatımızda kapladığı yer hakkında düşünme fırsatı buluyor.