REHA CENGİZLİER
reha@anneoluncanladim.com
Besin alerjisi abartılıyor mu?

Besin alerjisi sık rastlanan sorunlardandır. Özellikle küçük bebeklerde inek sütü alerjisi en sık sorun olmaktadır. Bu konuyu daha önceki yazılarımda ele almıştım. Bugün ise konuya farklı bir yönü ile yaklaşmak istiyorum.

Besin alerjisi tanısı esas olarak hikayeye dayanır. Ardından deri testi veya kan testi yolu ile tetkikler yapılarak hangi besinlere karşı alerji olduğu bulunmaya çalışılır. Hiçbir test, gerçek hayatta yaşanan deneyim kadar kesin değildir. Yani testte ne çıkarsa çıksın; çocuğa yedirdiğiniz bir gıdaya bağlı, şüphe bırakmayacak şekilde o gıdaya bağlı sıkıntı oluyorsa o gıdaya alerjisi var demektir.

Sıkıntıdan kastımız; kaşıntı, döküntü, solunum sıkıntısı, öksürük, ishal, kabızlık, gaz gibi şikayetlerdir.  Şikayetin vereceği rahatsızlık ve o gıdanın eksikliğinde yaşanacak sorunlar birlikte değerlendirilerek sakınma derecesi belirlenir. Yani; çocuk süt içtiğinde hafif gaz oluyor o kadar. Bu durumda sütü yasaklamaya gerek yoktur.  Veya çocuk 1 tane bile fıstık yese hemen acillik oluyor. O zaman kesinlikle fıstık yemeyecek.

İşler her zaman bu kadar kolay değil. Bazen yanlış yönlendirmeler veya aşırı duyarlı ebeveyn yaklaşımı çocuğa fayda yerine zarar verebiliyor. Son zamanlarda en sık karşılaştığımız bir yaklaşım ile bazen ne yazık ki doktorların da böyle yorumlaması sonucu inek sütü alerjisi tanısı biraz abartılıyor. Buna bağlı çocukların büyüme ve gelişmesi olumsuz etkilenebiliyor. Burada süt alerjisinin varlığını veya derecesini tartışmayacağız. Bir şekilde kesin doğru tanı, süt alerjisi var olduğunu kabul edeceğiz. Görüyorum ki; sadece süt ve ürünleri değil, et, çerez, balık vs. de yasaklanıyor.

ÇAPRAZ BESİN ALERJİSİ
Bir gıdaya alerji varken başka bir gıdaya da alerji varmış gibi tepki vermesine çapraz alerji diyoruz. Çapraz allerji riskini bilirsek, gıda yasaklaması veya serbestliğini belirlemekte bize yol gösterir.

İnek sütü alerjisi olanlarda sığır etine alerji riski sadece yüzde 8 civarındadır. Denemeden hemen yasaklanmamalıdır. Bir örnek verelim. Bebek doğdu, anne sütü alıyor, hiçbir sorun yok. Bir süre sonra egzema (atopik dermatit) veya alerjik bronşit (astım) oluyor. Sebebini araştırırken bebeğe yapılan testlerde farklı şiddette süt alerjisi, bazen birlikte veya ayrı yumurta alerjisi çıkıyor. O zamana kadar anne bunları yedi; bebekte sorun olmadı. Bebeğin sorunu yeni ortaya çıktı. Bebek ek gıda almıyor, sade anne sütü alıyorsa, bebek açısından sorun yok. O alması gereken besini alıyor ama anne?.. Hemen anneye her türlü et, süt, süt ürünleri, yumurta vs. yasaklanıyor. Zavallı anneler, çocuğun hatırına bu işkenceye katlanıyor.

BESİN YASAKLARI NE KADAR GEREKLİ?
Acaba bu yasaklar ne kadar gerekli? Gerçekten annenin yediği gıdanın sütten geçen kadarı çocuğun alerjisini tetikliyor mu? Bunu belirlemeden yasaklar uygulamak doğru değildir. Temel gıda olmayanlarda belki bir derece anlaşılabilir. Örneğin; çocukta fıstık alerjisi çıktı, anne fıstık yemesin. Yemese de olur. Ama et, süt öyle değil. Bu karmaşık durumun belirlenmesi için genelleme yapmak da doğru değildir. Her vaka ayrıdır. Her vakaya kendi özelliğine göre yaklaşmak gerekir. Bu aşamada işleri yoluna koyana kadar mutlaka bir alerji uzmanı ile birlikte düzenleme yapılmalıdır. Kafadan yasaklar koymak doğru değil.

EN SIK ÇAPRAZ ALERJİ YAPAN BESİNLER
-Çerez - çerez arasında,
-Kabuklu deniz ürünleri arasında,  
-Farklı kanatlıların yumurtaları arasında,
-Latex ile tropikal meyveler arasında,
-Tahıl-tahıl arasında görülür.

Yine de bir tahıla alerji varsa; örneğin buğday alerjisi varsa; hemen arpayı, yulafı, çavdarı kesmeyip araştırmak gerekir. Ama anneyi beslemek değil de çocuğa ek gıda olarak verilecek besinler arasındaki çapraz reaksiyon riski için daha da dikkatli olmak  gerekir. Çocuğun başkaları tarafından verilen veya okulda arkadaşından alacağı bir gıda ile çapraz alerji yaşama riski daha yüksektir.  

SONUÇ
Sonuç olarak; her gıdanın yasak kapsamına alınmadan önce çok dikkatle değerlendirilmesi gerekir. Bir gıdayı tahminle veya bazı kanıtlara dayanarak yasaklayacaksak; kar-zarar dengesini göz önüne almalıyız. Unutmayalım; kaş yaparken göz çıkarmamak gerekir.

Yazarın Diğer Yazıları
- Sağlam bebek takibi ve allerjide erken teşhis
- Süt içelim mi, içmeyelim mi?
- Çocuğu öpüp koklarken verdiğimiz zarar!
- Çocuk ve teknoloji: Ve alerji!
- D Vitamini ve alerji
- Besin alerjili çocuğun beslenmesi
- Sokaktaki tehlike: Bahar alerjisi
- Besin alerjisi abartılıyor mu?
- Alerji aşısı
- Çapraz besin alerjisi
- Burun spreyleri (2)
- Burun spreyleri (1)
- Evcil hayvanlar nasıl alerji yapar?
- Alerji tedavisi: Kime, ne zaman? (2)
- Alerji tedavisi: Kime, ne zaman? (1)
- Çocuğum kaşınıyor!
- Kortizon’lu ilaç! Eyvah! (2)
- Kortizon’lu ilaç! Eyvah! (1)
- Dumanın zerresi bile çocuğa zarar veriyor!
- Ev tozu akarı alerjisi
- Çocuklarda kaşıntı
- Çocuğunuzda inek sütü alerjisi var mı?
- Dakika 1, gol 1! Ve çocuklar hasta!
- Bebeklerde kanlı-sümüksü kaka ve alerji (2)
- Bebeklerde kanlı-sümüksü kaka ve alerji (1)
- Alerjik çocukla tatil
- Bahar ve polenler
- "Eyvah, bahar geldi!"
- Astım veya alerjik bronşit
- Soğuk ve alerji
- Merhaba
anneoluncaanladim.com'u ziyaret etmek için tıklayın
Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE