Solunum yolu enfeksiyonları ciddi bir sağlık sorunudur. Her yaşta görülür. Solunum yolu enfeksiyonlarında esas neden virüslerdir. Bakteriyel ve diğer nedenlerde solunum yolu enfeksiyonlarına yol açarlar. Ancak bu enfeksiyonlarda nedeni saptamak son derece güç ve bazen imkansızdır. Vakaların yaklaşık 1/3’de etkeni göstermek mümkün olmamaktadır. Son yıllarda yeni yöntemlerin uygulamaya girmesi ile birlikte bu konuda ilerleme kaydedilmiştir. Bu yazımda solunum yolu enfeksiyonlarında, uzun zamandır var olduğu düşünülen, yeni keşfedilmiş solunum yolu virusu olan metapnömovirüs (HMPV)’dan bahsedeceğim.

İlk kez 2001 yılında Hollandalı araştırıcılar tarafından bu virüs izole edilmiştir. Aynı araştırıcılar son 20 yılda kliniklerinde üst solunum yolu enfeksiyonu tanısı alan ve nedeni saptanamayan hastaların örneklerinde aynı virüsün bulunduğunu göstermişlerdir. Birçok merkezde yapılan çalışmalardan metapnömovirüslerin varlığı teyit edilmiştir. En az 50 yıldan beri virüsün enfeksiyonlara yol açtığı bildirilmektedir.

NASIL BULAŞIR VE SEYRİ NASILDIR?
Bulaşım, solunum yolu sekresyonları ile olmaktadır. Direkt ve yakın temas önemlidir. Hastane enfeksiyonları da söz konusudur.

HMPV her yaş grubunda üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına yol açarsa da özellikle küçük çocuklar ve yaşlılarda hastalık bulguları belirgindir. Enfekte olan vakaların çoğunu 1 yaşın altındaki çocuklar oluşturmaktadır. Hastalık mevsimsel özellik gösterir. Ilıman iklimlerde kış ve ilkbahar aylarında görülür. Çocuklar çoğunlukla 5 yaşına kadar bu virüsle enfekte olmaktadır. Kuluçka dönemi 3-5 gündür. Başlangıç bulguları öksürük, burun akıntısı, ateş ve hışıltıdır. Üst solunum yolu enfeksiyon bulguları rinofaranjit veya larenjit tablosu gelişebilir.

Bronşiolit, Krup, Astım atakları ve Pnömoni görülebilir. Klinik tablo bir ÜSYE‘dan hastaneye yatmayı gerektirecek kadar ağır tablolara kadar değişebilir. Özellikle diğer virüs ve bakterilerin birlikte seyrettiği HMPV enfeksiyonlarında (koenfeksiyon) klinik tablo ağır seyretmektedir.

KİMLER RİSK ALTINDA?
Tekrarlayan enfeksiyon şeklinde seyrettiğine ait veriler mevcuttur. Prematüre doğum, kronik akciğer hastalığı ve komplike kalp hastalığı olan çocuklarda klinik tablo ağır seyreder. Bağışıklık sistemi bozulmuş hastalarda ciddi tablolara neden olabilir. HMPV tanısında, hem ekonomik açıdan hem de metodların standardizasyon açısından güçlükler mevcuttur. Hızlı tanı yöntemi yoktur. Viral izolasyon güç ve diğer yöntemler pratik değildir. Bu hastaların tanısında PCR yöntemi kullanılmaktadır.

Antiviral tedavinin metapnömovirüslerin neden olduğu klinik tabloların tedavisinde yeri bilinmemektedir. Tedavi semptomatik tedavi şeklinde planlanmaktadır.

En az 50 yıldan beri çocuklarda solunum yolu enfeksiyonuna yola açan bu virüs hakkında bilgilerimiz sınırlı olup, bu konudaki detaylı çalışmalarla bu konunun açıklığa kavuşması beklenmektedir.    

METAPNÖMOVİRÜS HAKKINDA
- Metapnömovirüsler toplumda var olan, yeni keşfedilmiş bir virüstür.
- Çocuklarda üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına (bronşiolit ve ağır pnömoni) yol açar.
- Diğer viral etmenler RSV virüs ve diğerleri ile birlikte seyreder, bakteriyel koenfeksiyon görülebilir. Klinik tablo RSV enfeksiyonlarına benzer. Klinik seyir RSV kıyasla daha hafif seyredebilir.
- Solunum sistemi ve kalp hastalığı olan çocuklarda ağır seyretmektedir.
- HMPV neden olduğu enfeksiyonlarda, orta kulak enfeksiyonları sık görülmektedir.
- Metapnömovirüs, astım ilişkisinin olup olmadığı bilinmemektedir.