Hamilelik ve süt verme dönemi boyunca diyete karşıyım. Bir çocuğun tüm ömrü boyunca sağlık kaderinin belirlenebildiği bir dönemde, annenin hızla kilo vermek için diyete girmesi yanlış. Bebeğiniz doğdu, sütünü de hakkıyla en az 6 ay-1 yıl veya daha fazla verdiniz. Artık sütünüzün bittiğini düşünüyorsunuz, doktorunuz da onayladı. Tamam, işte o zaman kiloları verme zamanı gelmiştir! Gelin kolları sıvayalım, önerilerime göz atın ve size uyan birini seçin.

TOTAL KALORİ REDÜKSİYONU YÖNTEMİ
Bir günde aldığınız toplam kaloriyi azaltmaya dayanıyor. Normalde erişkin bir kadının alması gereken kalori miktarı 2000, erkekte ise 2500 kalori civarı. Bu miktar yaşa, fiziksel aktiviteye ve diğer faktörlere bağlı olarak değişiyor. Bunu 300-500 kalori azalttığınız zaman genelde rahatlıkla kilo vermeye başlıyorsunuz. Spor yapmaya vaktiniz yoksa günlük kalori alımını 500 kalori kadar kısıtlamak daha iyi sonuç veriyor. Yok, eğer sporla her gün 200-300 kalori yakıyorsanız daha rahat yiyebilirsiniz. Açıkçası, “Tatlımdan da vazgeçmek istemiyorum, alkolümden de, hayatın keyfi kaçıyor” diyenler için en uygun yöntem bu.

Oturun bir günde neler yediğinizi yazın bir kağıda. Sonra internete girerek kalorilerini de hesaplayabilirsiniz. Biraz zaman alıyor ama değecek. Sonra 500 kaloriyi nelerden eksiltebileceğinizi belirleyin ve o yiyecekleri çıkartın. Profesyonel yardım almak dengeli bir şekilde yiyecek çıkarmak veya koymayı kolaylaştırır ve en doğrusudur.

AKŞAM GÜN BATIMINDAN SONRA YEMEME YÖNTEMİ
En çok uyguladığım program, çok iyi sonuç veriyor. Akşam yemeğini öne çekme üzerine kurulu. Hava karardıktan sonra metabolizma hızımız düşüyor. Bu saatlerde yediğimiz her şey daha çok kilo yapıyor. Kahvaltı ve öğlen yemeğini güçlü yeyin. Akşamı saat 17-18.00 arasına çekin. Bir tür oruca girmek gibi...

ÖRNEK PROGRAM:
KAHVALTI
2 ince dilim ekmek
1 haşlanmış yumurta
1 dilim beyaz peynir
1 tatlı kaşığı zeytinyağı
Domates-salatalık

ÖĞLEN
Izgara et
Salata

ARA (15.00)
1 iri top dondurma 
Taze meyveler
Veya
2 kare bitter çikolata
1 küçük avuç fındık

AKŞAM (17-18.00)
1 kase yoğurt
3 yemek kaşığı yulaf ezmesi
1 çay kaşığı tarçın
1 elma rendesi

GECE ACIKINCA
1/2 paket yulaflı bisküvi
1 taze meyve (seçim sizin)

GLİSEMİK İNDEKSE YÖNELİK BESLENME YÖNTEMİ
Kanada Toronto Üniversitesi’nden Beslenme Bölümü Başkanı Prof Dr. David Jenkins  1981’de şöyle bir deney yapıyor. Topluyor bir grup şeker hastasını, ağızdan saf glukoz yani kanımızdaki şekeri veriyor. Bakıyor ki; bu kan şekerini bir anda zıplatıyor, tepe noktasına çıkartıyor. Glukozu referans noktası olarak alıp rakamsal olarak 100 diye değerlendiriyor. Sonra sırayla eşit miktarda karbonhidrat içeren yiyecekleri birer birer ağızdan verip kan şekerini yükseltme değerlerini  ölçüyor. Ortaya çıkan tabloya da GLİSEMİK İNDEKS TABLOSU adını veriyor.

Glisemik indeks bir yiyeceğin kan şekerini yükseltme değerini gösteriyor. Görüyor ki; eğer hastalar glisemik indeksi 55 ve altındaki yiyeceklerle beslenirlerse kan şekerleri aşırı yükselmiyor, üstelik kilo vemeye başlıyorlar. Aynı deney sağlıklı bireylerde de tekrarlanıyor. Sonuç aynı; Glisemik indeksi düşük, kepekli-lifli yiyeceklerle beslenenler kilolarını korumakta daha başarılı oluyorlar, kilo verebiliyorlar. 

Bir yiyeceğin glisemik indeksi ne kadar yüksekse pankreastan o kadar fazla insülin salgısına neden oluyor. O kadar yoruyor. Ve şeker hastalığına zemin hazırlıyor.
  
55 –düşük  glisemik indeksli
55-70- orta glisemik indeksli
70 üstü –yüksek glisemik indeksli

PROTEİN AĞIRLIKLI BESLENME YÖNTEMİ
Kesin bir şey var, protein ağırlıklı beslenme hızlı kilo verdiriyor ve tok tutuyor. Ancak dengeli beslenme için tek düze değil, tüm yiyecek gruplarıyla beslenme doğrudur. 4 yıl önce Tanzanya’da bir Masai Kabilesi’ne konuk olmuş ve beslenme şekillerini incelemiştim. Sadece et, kan ve sütle beslenen bu insanlar son derece sağlıklılardı, günde ortalama 20 km. yürüyorlardı. Ömürleri de uzundu, çoğu 90’larına kadar yaşıyordu.

Ancak et kendi yetiştirdikleri hayvanlardan elde ettikleri etti ve aşırı hareket halindeydiler. Temiz hava soluyorlardı.

Bize gelince... Şehir hayatında sedanter yaşıyoruz çoğumuz; bilgisayar-televizyon başında veya arabaların içindeyiz. Dünya Kanser Araştırma Vakfı benim de katıldığım konferanslarında haftada 300 gram, en fazla 500 gram kırmızı et tüketilmesini önermişti. Nedeni kolon (kalın bağırsak) kanserinin hızla yayılması ve bunun aşırı kırmız et tüketimiyle de ilişkilendirilmesi... O yüzden kısa süreli uygulamada sorun olmayabilir, ama uzun süreli ete dayalı beslenmeyi doğru bulmuyorum. Kendim de uygulamıyorum.

Bol bol etle beslenmek insanı birden zıpkın gibi yapıyor; kafa tıkır tıkır işemeye başlıyor, parslaşıyorsunuz, çabuk acıkmıyorsunuz. Sürekli otlayan inekleri düşünün, bir de etini yeyip-yutup kararlı adımlarla giden kaplanları-aslanları... Aynen öyle bir hal geliyor üstünüze. Tamam da, işin ucunda kalın bağırsak kanseri riski var! Aslanlara birşey olmuyor da biz insanlara olabiliyor! Özetle; kararında 1-2 haftalık bir uygulama olabilir, ama hepten bu tip beslenmeye geçmek zararlı sonuçlara yol açabilir, uyarıyorum.

ÖRNEK PROGRAM
KAHVALTI
Omlet
1 yumurta
1 avuç mantar
1 tatlı kaşığı tereyağı
1 dilim peynir
Maydanoz
1 yemek kaşığı zeytinyağı

ÖĞLEN
Izgara et
Salata
Salata

ARA
1 avuç fındık

AKŞAM
Izgara somon
Fırın sebze

ARA
1 elma
3-4 salatalık

OMEGA-3’DEN ZENGİN BESLENME YÖNTEMİ
Yağsız yağ yakamıyoruz. Kilo verebilmek için Omega-3’e ihtiyacımız var! Vücut ikisi dışında birçok yağ asidini üretebiliyor: Omega 3 ve Omega 6!

İşte, vücudumuzda üretilmeyen, yiyeceklerle almamız gereken yağlara zorunlu yağ asitleri diyoruz. Bunlar beyin, sinir sistemi, bağışıklık istemi, kalp ve damarlar ve cilt için hayati değer taşıyorlar. Özellikle Omega 3 eksikliği çok yaygın. Yapılan araştırmalarda Omega 3’ün  kilo vermeye yardımcı olduğu saptanmış durumda.

EN ZENGİN OMEGA-3 KAYNAKLARI NELER?
Yağlı balıklar (somon, ton, uskumru,hamsi gibi)
Keten tohumu
Bal kabağı çekirdeği
Ceviz
Semizotu
Koyu yeşil yapraklı sebzeler (maydanoz, roka, dereotu, marul gibi…)

Omega 3 yağları metabolizma hızımızı artırıyorlar. Metabolik hız artınca da hücreler daha hızlı enerji üretmeye, yiyeceklerle alınan kaloriler daha hızlı yakılmaya başlıyor.

ÖRNEK BESLENME PROGRAMI:
KAHVALTI
1 kase yoğurt
Çilek
3 kaşık yulaf ezmesi
1 yemek kaşığı balkabağı çekirdeği
1 tatlı kaşığı keten tohumu tozu

ÖĞLEN
Fırın somon
Roka salatası

ARA
1 avuç ceviz

AKŞAM
Semizotu  salatası
Fırın patates 1 orta boy
Yoğurt

GECE
½ paket diyet bisküvi
1 armut

YA EGZERSİZ?
Egzersiz vücuda müthiş bir ivme kazandırıyor. Gözlemlerime dayanarak söylüyorum; 40’lı yaşlardan sonra vücut hareketsizliğe maksimum 15 gün dayanıyor. Ondan sonra hemen bel ve kalça bölgesinde fazlalıklar kendini göstermeye başlıyor. Egzersizden çok hoşlandığımı söyleyemeyeceğim. Ona harcadığım vakti kitaplarımla baş başa kalmaya her zaman tercih ederim. Gelin görün ki, hareket etmezsek “Teyze” diye çağıranlar çoğalacak!

Açık, bol oksijenli ortamda spor büyük bir lüks İstanbul’da. Spor salonlarına hayatım boyunca hiç ısınamadım. Tercihimi evimdeki banttan yana kullanıyorum. Koyuyorum sevdiğim bir filmi, film güzelse vaktin nasıl geçtiğini hiç anlamıyorum. Film iyi değilse vay halime, eziyet oluyor. “Hadi gayret bitiyor” diyerek 40 dakikayı dolduruyorum. Bu kadar zahmete, eziyete hep değiyor!

SPOR YAPMADAN KİLO VERİLEBİLİR Mİ?
Tabii ki verilebilir. Kaloriyi azalttığınız zaman, aldığınızdan daha fazlasını yakarsanız kilo veriyorsunuz. Yalnız spor yaparken kilo verince hem daha mutlu hissediyor insan kendini, hem de daha diri kalıyorsunuz. Sporsuz zayıflama yumuşama, gevşemelere yol açıyor. Kas kaybı riski artıyor.

KAÇ KALORİ YAKIYORSUNUZ?
Hafif aktivite-saatte 150 kalori veya daha az:

Bilardo                                 140 kalori.
Uzanmak-uyumak                   60
Ofiste çalışmak                      140
Oturmak                                 80
Ayakta durmak                      100

Orta aktivite-saatte 150-350 kalori arası:
Aerobik                                                340
Dans( hafif)                                          210
Bisiklet                                                 170   
Bowling                                                160
Kano                                                    170
Bahçeyle uğraşmak                              270
Golf   (arabalı)                                      180
Golf (arabasız)                                      320
Market alıverişi                                     180
Ata binmek                                           250
Hafif ev işi                                            250
Ping-pong                                            270
Yüzme                                                  290
Tenis                                                    310
Eletrik süpürgesiyle temizlik                 220
Voleybol                                               250
Yürümek (şiddete göre değişken) 200-300

Güçlü aktivite-saatte 350 kalori veya fazlası:
Step                          440
Badminton                 540
Basketbol                  660
Bisiklet                      375
Tırmanma                  460
Buz pateni                 384
Jogging                     550
Koşmak                     900
Futbol                       580
Suda aerobik             400
Su kayağı                 480
Ağırlıkla çalışma         760