Maalesef, gün geçmiyor ki, evdeki klimalar aleyhine laf edilmesin. Geçen senelerde, yarım yamalak bilgi sahipleri ev klimalarının "Lejyoner Hastalığı" yapacağı bilgisi ile halkı epey bir korkutmuşlardı.

İşin aslını astarını bilmeden yapılan o sözüm ona uyarılar, Lejyoner Hastalığı’nın sadece kapalı alanlardaki ve yoğuşma (codensation) suyunu kendisi buharlaştıran “kapalı devre” klimalarla olduğunun bilinmemesinden kaynaklandığını gösteriyordu. Buna mukabil, ev klimaları "Split" dediğimiz, yani yoğuşma suyunu dışarı atan cihazlar olduğundan böyle bir tehlike yaratmaları imkânsızdır. Zira bu hastalığa sebep olan; Legionella Pneumophilia kapalı devre klimaların, buharlaştırma haznelerinde ürüyorlardı.

Geçtiğimiz günlerde, bu sefer bir üniversiteden, klima ile soğutulan evlerde, "kombi" veya "şofben" kullanılması sonucu, dışarıdaki sıcak havadan dolayı "ters akım" (inversion) olacağı, sıcak havanın soğuk havalı ortama akacağı (?) ve karbonmonoksit zehirlenmesine sebep olacağı iddia edildi.

İDDİA DOĞRU DEĞİLDİR!
Hiçbir ilmi gerçeğe uymamaktadır. Gerek atmosferde, gerek okyanuslarda, serbest hava ve su akıntıları konveksiyon ile çalışıyor. Şöyle ki, soğuk hava veya su, daha hafif olan sıcak hava veya suyun yükselerek, boşalttığı yere doğru akıyor. Yani, sıcak hava yükseliyor, üstteki görece soğuk hava aşağı inerek sıcak havanın yerini alıyor.

İnversiyon ise, durağan ve hapsolmuş bir soğuk hava kütlesinin, tabiri caizse, dışarıdan gelen bir sıcak hava "yorganı" tarafından örtülerek, konveksiyonu önlemesi sureti ile oluşur. Örneğin, hava kirliliği bu durumlarda dağılamadığı için tehlike arz eder. Ancak kombilerin böyle bir sıcak hava örtüsü oluşturması da, olabilecek en sıcak dış hava ile baca gazı farkının en az 40-50 derece civarı olması dolayısı ile mümkün değildir. Klima ile soğutulmuş bir evde, kombi veya şofben çalıştırıldığında, bu cihazların "ocak" bölümlerinde ısı 100 °C’nin çok üstündedir ve burada oluşan sıcak hava ve gazlar, daima baca içinde hızla yükselerek yukarıya çıkarlar. Bunu ancak, kuvvetli bir "ters rüzgâr" veya hatalı bir baca yapısı, klima etkisinden bağımsız olarak gerisin geriye, evin içine sokabilir.

Termodinamiğin 2°C kanunu der ki; ısı, sıcak cisimden soğuk cisme doğru akar. Dikkat ederseniz, burada bahsi geçen, ısıdır, hava değil. Sıcak hava daima yukarı çıkmaya çalışacak, onun bıraktığı boşluğa soğuk hava akacaktır. Yani buradaki "fizik kaidesi" iddia edilen olayın tam tersidir. Eğer iddia edildiği gibi, sıcak hava, soğuk ortama aksa idi, ne termosifonlar ne de kalorifer sistemleri çalışamazdı. Hiç düşünmeden kavramları birbirine karıştırarak yapılan bir hata, pek çok ailenin ürkmesine, şu aşırı sıcak geçen yaz günlerinde klimaları kapatmalarına sebep olmuştur. "Düşünmenin sağlığa bir zararı yoktur."